Dzień Unii Europejskiej obchodzony jest w rocznicę ustanowienia Planu Schumana. Wydarzenie to miało miejsce 9 maja 1950 roku. Na jego pamiątkę, od 1985 roku, we wszystkich krajach członkowskich odbywają się uroczystości rocznicowe.
Dzień Unii Europejskiej formalnie zwany jest Dniem Europy. Funkcjonują dwie nazwy dla rozróżnienia z Dniem Europy, który obchodzony jest 5 maja przez kraje europejskie, które nie należą do Wspólnoty.
Dzień Unii Europejskiej obchodzony jest na pamiątkę wydarzenia, które było zalążkiem do późniejszej integracji europejskiej, najpierw doprowadził do podpisania traktatu paryskiego, następnie w konsekwencji doprowadził do zawiązania się Unii. Plan Schumana wiązał ekonomicznie Francję i Niemcy, tym samym stworzono barierę dla kolejnych wojen. Połączenie gospodarek zachodnioeuropejskich skutecznie zapobiegało wystąpieniu konfliktów zbrojnych. Wspólne interesy miały być tajemnicą sukcesu.
Po ponad pięćdziesięciu latach idee Planu Schumana są nadal aktualne. Jego założenia znajdują potwierdzenie w tegorocznym haśle obchodów „Razem silniejsi!”. Imprezy towarzyszące obchodom Dnia Europy mają charakter informacyjno-edukacyjny, przybliżają wiedzę o Europie, jej kulturze i wewnętrznych powiązaniach.